Svalbard, Spitsbergen, Arktyka
W poniedziałek 31 marca 2025 roku na orbitę polarną został wystrzelony statek kosmiczny Dragon. Tym samym rozpoczęto misję Fram2, która miała na celu obserwację regionów polarnych z kosmosu. Jednym z kluczowych celów załogi był projekt SolarMaX, w ramach którego badacze poszerzali wiedzę na temat tajemniczych rodzajów zorzy polarnej.
8 marca po czterech miesiącach ciemnego sezonu do Longyearbyen oficjalnie powróciło słońce. Mieszkańcy tradycyjnie spotkali się przy schodach starego szpitala, by świętować powitanie promieni słonecznych. To jednak nie wszystko, bo Festiwal Słońca (Solfestuka) potrwa aż do 15 marca, obfitując w rozmaite wydarzenia kulturalne.
W Longyearbyen zachowała się pewna stara tradycja, która regulowała sprzedaż alkoholu. Mieszkańcy mogli nabywać określony limit miesięczny na wydaną przez gubernatora kartę, na której każdorazowo wbijało się stemple. To wszystko przeszło już do historii.
Słyszycie to? To dźwięk nadciągającej przygody przedzierającej się przez Arktykę na saniach psiego zaprzęgu. 28 października wystartował proces aplikacyjny na wyprawę Fjällräven Polar 2025. Wybrańcy będą mieli przyjemność przemierzyć 300 km Arktyki w towarzystwie 180 psów zaprzęgowych. Nie trzeba mieć doświadczenia.
Sprawa założenia nowego cmentarza w Longyearbyen toczy się od wielu lat. Osuwisko, które miało miejsce w 2016 roku, wyraźnie przypomniało, że ten znajduje się na wrażliwym obszarze. Ówczesny proboszcz Leif Magne Helgesen w 2018 roku oświadczył, że cmentarz należy przenieść w bezpieczniejsze miejsce.
W czwartek 23 maja Storting po raz drugi rozpatrzył projekt zmian w ustawie o środowisku Svalbardu. Poprawki zakładają między innymi obowiązek zachowania odległości nie mniej niż 300 metrów od niedźwiedzi polarnych; nie mniej niż 500 metrów w okresie od 1 marca do 30 czerwca oraz zakaz schodzenia na ląd w kilku obszarach chronionych. Dodatkowo zaostrzone zostaną przepisy chroniące ptaki w okresie lęgowym.
Być może już wkrótce zaostrzone zostaną przepisy dotyczące niedźwiedzi polarnych na Svalbardzie. Przegłosowanie tej propozycji w parlamencie oznaczałoby, że niektórzy nie zobaczą już niedźwiedzia polarnego z bliska.
Festiwal Polar Jazz w Longyearbyen jest najbardziej na północ wysuniętym festiwalem muzycznym na świecie. Jazz z eterycznym blaskiem błękitnego nieba łączy się już od 1998 roku. Przekształca krajobraz Longyearbyen w tętniące życiem centrum kultury, przyciągając artystów z całego świata. Na kilka moich pytań na temat festiwalu, który w tym roku trwa od 1 do 4 lutego, odpowiedziała mi Marit Figenschau członkini zarządu Polarjazz.
Festiwal Dark Season Blues na Svalbardzie jest najdalej na północ wysuniętym festiwalem bluesowym na świecie. Po raz pierwszy zorganizowano go w 2003 roku.To właśnie wtedy grupa entuzjastów bluesa postanowiła rozjaśnić muzyką mrok nocy polarnej. Festiwal odbywa się co roku pod koniec października, kiedy światło Svalbardu gaśnie, by ustąpić całkowitej, trwającej kilka miesięcy ciemności. W tym roku festiwal odbywa się już po raz dwudziesty, w dniach 26–29 października.
Wydarzenie to może być niezwykłe z wielu powodów, ale poza prelegentami to okoliczności przyrody tworzą wspaniałą magię jedynego w swoim rodzaju spotkania miłośników słowa, lecz nie tylko. To festiwal dla osób, które cenią literaturę, muzykę oraz film, ale także pragną przyjrzeć się z bliska Arktyce.