Svalbard, Spitsbergen, Arktyka
Wydarzenie to może być niezwykłe z wielu powodów, ale poza prelegentami to okoliczności przyrody tworzą wspaniałą magię jedynego w swoim rodzaju spotkania miłośników słowa, lecz nie tylko. To festiwal dla osób, które cenią literaturę, muzykę oraz film, ale także pragną przyjrzeć się z bliska Arktyce.
Terytorium Arktyczne, obejmujące Svalbard, stanowi niezwykłą enklawę kulturową i historyczną na północnym krańcu naszej planety. Te odległe wyspy, otoczone lodowatymi wodami Oceanu Arktycznego, zamieszkuje wyjątkowa społeczność, której kultura i tradycje są bogate w unikalne dziedzictwo.
Svalbard jest szczególnym miejscem na mapie świata. Ten archipelag leżący na Ocenie Arktycznym to surowa kraina lodu i skał, gdzie przyroda musiała się przystosować do ekstremalnych warunków. Svalbard stał się zatem swoistym domem dla unikalnej fauny i flory, a niedźwiedzie polarne, renifery svalbardzkie i ptaki morskie to tylko niektóre z charakterystycznych gatunków, które można spotkać na tym tajemniczym obszarze.
Reżyserowie, którzy wykorzystali Svalbard do opowiedzenia swoich historii, stanęli przed wyzwaniem kręcenia w jednym z najbardziej nieprzystępnych zakątków naszego globu. Czy arktyczną magię udało się przenieść na ekran? Oto Svalbard w filmach i serialach.
Wyprawa Andree’go zakończyła się tragicznie. Szczątki trzech odkrywców wraz z dziennikami oraz kliszami fotograficznymi i sprzętem podróżniczym przez trzydzieści trzy lata spoczywały w śniegach Spitsbergenu, aż do odnalezienia ich w 1930 roku. Wyprawa ta pozostawiła wiele pytań.
Jest rok 1957. Stanisław Siedlecki jako kierownik organizuje wyprawę polarną na Spitsbergen, która odbywa się w ramach Międzynarodowego Roku Geofizycznego. Do Zatoki Białego Niedźwiedzia przenosi się trzydziestosiedmioosobowa grupa Polaków, którzy zakładają Polską Stację Polarną w Hornsund oraz prowadzą badania w swoich dziedzinach. Wśród dziesięciu śmiałków, pozostałych w grupie zimującej, znajduje się trzydziestoletni wtedy meteorolog Tadeusz Makarewicz, który w trakcie trwania wyprawy wspólnie z Romanem Trechcińskim pisze książkę „Halo, Spitsbergen”.
Od ostatniego pobytu Jakuba Witkowskiego w Longyearbyen minęło 16 lat. Od kiedy zobaczył Svalbard w 1997 roku, nie może się otrząsnąć. Był wtedy nastolatkiem i to przypadek skierował go na północ. Rozmawiamy o Arktyce sprzed kilkudziesięciu milionów lat, okrzemkach rozwiązujących zagadki kryminalne i o tym, dlaczego wszystko jest skomplikowane, zanim stanie się proste.
Dr Bartłomiej Luks, adiunkt w Zakładzie Badań Polarnych i Morskich IGF PAN trafił na Svalbard w wyniku splotu różnych wypadków. Ponad dwie dekady temu dołączył do grona badaczy Arktyki i naukowo pozostaje z nią związany do dzisiaj. Prowadzi szeroko zakrojone badania bilansu masy lodowców, rozkładu pokrywy śnieżnej na Svalbardzie i zanieczyszczeń w niej deponowanych. Rozmawiamy między innymi o tym, dlaczego niegdyś wieczna zmarzlina przestała być wieczna, o smutnej przyszłości Svalbardzkich lodowców oraz o osobistych relacjach, które mogą narodzić się między człowiekiem a naturą.
Svalbard znali już prawdopodobnie Wikingowie, jednak Wyspy zostały odkryte ponownie w 1596 roku przez Holendra, Willema Barentsa. Od końca XVIII wieku wykorzystywano je jako bazę ekspedycji na biegun północny.
Latem na Svalbardzie średnia temperatura waha się od 3°C do 7°C. Nawet jeśli nie wybierasz się tam zimą, przygotuj się na zimne powietrze urozmaicone zacinającym wiatrem. Osoby, które pierwszy raz planują podróż na Svalbard, mogą zastanawiać się, w jaki sposób wypełnić walizkę. Wycieczka za koło podbiegunowe wymaga odpowiedniego przygotowania ze względu na surowy klimat i odległość archipelagu od stałego lądu.