Małgorzata Rosiak Pod osłoną wielobarwnego mroku, Svalbard w zimowej szacie opowiada historie mijającego czasu. Światło zorzy tańczy w rytmie niewidzialnych sił, przyciągając marzycieli, by podziwiali zimowy bal. Lodowe jaskinie szepczą sekrety. Delikatna i surowa natura dyktuje swoje prawa. Svalbard nocą polarną nie śpi. Jego serce bije mocno, opowiadając historie ludzkich doświadczeń. Miniona noc polarna była dla mieszkańców Longyearbyen trudna. Niektórzy jednak przybywają tu tylko po to, by przeżyć cztery miesiące ciemności o hipnotyzującym głosie.
Noc polarna na Svalbardzie
Noc polarna to zjawisko występujące za kołem podbiegunowym, kiedy Słońce nie wznosi się powyżej linii horyzontu. O nocy polarnej w ścisłym znaczeniu możemy mówić, kiedy Słońce znajduje się co najmniej 6 stopni pod horyzontem. W Longyearbyen ma to miejsce od 11 listopada do 30 stycznia. Jest to czas, w którym Svalbard pogrąża się w całkowitej ciemności, a jedynymi źródłami światła są księżyc, gwiazdy, zorza polarna i oświetlenie w Longyearbyen. Natomiast okres od 26 października do 15 lutego, kiedy słońce znajduje się pod horyzontem, ale czasami poniżej 6 stopni, nazywany jest okresem ciemności.
Zjawiska towarzyszące nocy polarnej
Położenie Spitsbergenu sprawia, że mieszkańcy i odwiedzający mają możliwość obserwacji ciekawych zjawisk astronomicznych. Zorza polarna, znana także jako aurora borealis, jest chyba najbardziej spektakularnym z nich, ponieważ tworzy hipnotyzujący taniec światła na niebie. Zorze polarne mogą przybierać różne kolory i kształty, w zależności od rodzaju gazów w atmosferze oraz wysokości, na której dochodzi do interakcji. Najczęściej obserwowane kolory to zielony i różowy, które powstają w wyniku wzbudzenia atomów tlenu na niższych wysokościach. Fioletowe i czerwone zorze są rzadsze i pojawiają się, gdy interakcja odbywa się na większych wysokościach.
Potem nadchodzi noc polarna ze światłem księżyca. I jest coś, o czym większość ludzi nie myśli – że księżycowe noce mogą być jak nieziemskie dni. Jesteśmy jak na innej planecie, gdzie indziej w kosmosie, gdzie lśniąca góra spoczywa w bezimiennej ciszy.
A Woman in the Polar Night, Christiane Ritter
Zorza polarna na Svalbardzie
Spitsbergen, dzięki swojemu położeniu blisko bieguna magnetycznego, jest doskonałym (lecz o dziwo nie najlepszym, jeśli chodzi o częstotliwość występowania) miejscem do obserwacji zorzy polarnej. Noc polarna zapewnia idealne warunki do obserwacji tego zjawiska. Aby zwiększyć szanse na obserwację zorzy, warto udać się poza miasto. Światła miejskie mogą bowiem zakłócać jej widoczność. Najlepsze miejsca to te oddalone od świateł, z otwartym horyzontem, szczególnie skierowane na północ. Osoby chcące na bieżąco zaglądać w niebo, lecz bez wychodzenia z domu, mogą skorzystać z aplikacji lub strony internetowej z kamerą aktualizującą widok nieba co kilka minut. Zorza polarna nie jest tylko pięknym zjawiskiem do podziwiania. Jest także przedmiotem badań naukowych. Naukowcy badają zorze, aby lepiej zrozumieć procesy zachodzące w ziemskiej atmosferze, a także interakcje między Słońcem a Ziemią. Stacje badawcze na Svalbardzie są wyposażone w specjalistyczne instrumenty do monitorowania zorzy i zjawisk z nimi związanych.
Wpływ nocy polarnej na życie ludzi
Długotrwała ciemność może mieć wpływ na samopoczucie i zdrowie mieszkańców Spitsbergenu. Niektórzy mogą doświadczyć tzw. sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD), które objawia się zmęczeniem i obniżeniem nastroju. Brak naturalnego światła może zaburzyć rytm dobowy, prowadząc do problemów ze snem, takich jak bezsenność lub nadmierna senność. Zdolność do utrzymania regularnego cyklu snu i czuwania jest kluczowa dla zachowania równowagi psychicznej. Warto zauważyć, że niektóre osoby potrafią odnaleźć w tym unikalnym okresie swoisty urok i korzyści. Dla niektórych ta ciągła ciemność i spokój stają się momentem na refleksję, relaks i regenerację. Brak światła dziennego i ograniczona liczba turystów sprawiają, że Svalbard staje się jeszcze bardziej odległy i spokojny. Ta cisza i izolacja mogą stać się źródłem wewnętrznego spokoju i odprężenia.
Ziemia i góry, jakby zjednoczone w formie niespotykanej żywej struktury, wznoszą się lśniąc z ciemnego morza nocnego nieba. Noc polarna daje nam świat w harmonii rytmów, która dezorientuje zwykłego człowieka. Jeśli artysta chce uchwycić i dostrzec duszę krajobrazu, to światło jest obce i przewymiarowane. A jeśli poświęcimy się rozważaniom nad światłem, wówczas niebo stanie się lśniącym, żywym obrazem, a ziemia będzie martwa bez wyrazu.
A Woman in the Polar Night, Christiane Ritter
Adaptacja przyrody do nocy polarnej
Do warunków panujących w czasie nocy polarnej przystosowują się nie tylko ludzie, ale i zwierzęta. Podczas arktycznej zimy wiele zwierząt w ogóle przestaje przestrzegać 24-godzinnego harmonogramu dnia. Wiele gatunków ptaków migruje (pozostają na przykład pardwy) na południe, podczas gdy inne zwierzęta, takie jak renifery i lisy polarne, pozostają i dostosowują się do życia w ciemności. Niedźwiedzie polarne są jednymi z niewielu dużych ssaków, które są aktywne przez całą zimę na Svalbardzie. Polują one na foki, które są dostępne przez cały rok, dzięki ich umiejętności polowania z powierzchni lodu. Lisy te zmieniają swoje ubarwienie z letniego szarego na białe, dzięki czemu lepiej kamuflują się w śniegu. Polują na mniejsze zwierzęta i ptaki, a także padlinę.
Naukowe badania nocy polarnej
Spitsbergen jest ważnym ośrodkiem badań naukowych nad Arktyką. W czasie nocy polarnej naukowcy skupiają się na badaniach zjawisk atmosferycznych, klimatu i ekosystemów. Dane zebrane w tym okresie pomagają zrozumieć zmiany zachodzące w Arktyce i ich wpływ na resztę świata. Badania przeprowadzane na Svalbardzie w trakcie nocy polarnej dostarczają cennych informacji nie tylko o tym odległym regionie, ale także o szerszych procesach zachodzących na Ziemi i w kosmosie. Wiedza ta przyczynia się do nauki o zmianach klimatycznych, ekologii, astronomii i wielu innych dziedzinach.
Turystyka na Svalbardzie w czasie nocy polarnej
Mimo trudnych warunków Spitsbergen przyciąga turystów także w czasie nocy polarnej. Wycieczki z przewodnikiem, obserwacja zorzy polarnej, a także unikatowa atmosfera tego miejsca sprawiają, że jest to wyjątkowy cel podróży. Rekonesans arktycznego terenu na skuterze śnieżnym to emocjonujące doświadczenie, które pozwala turystom dotrzeć do odległych zakątków Svalbardu. Podczas takiej wycieczki można podziwiać niesamowite krajobrazy, a nawet natknąć się na dzikie zwierzęta. Svalbard to także jaskinie lodowe, które formują się wewnątrz lodowców. Wyposażeni w kaski i latarki turyści wraz z przewodnikiem mogą wejść do tego magicznego świata, podziwiając błękitne ściany lodu i niesamowite formacje. Dla tych, którzy szukają bardziej tradycyjnych arktycznych doświadczeń, jazda psim zaprzęgiem będzie doskonałą próbą. Prowadzenie zaprzęgu przez zaśnieżone pustkowia to niezapomniane przeżycie, które pozwala poczuć się jak prawdziwy odkrywca polarny.
Noc polarna na Spitsbergenie to zjawisko pozwalające doświadczyć natury w jej najbardziej ekstremalnej formie. Najdalej na północ wysunięta osada ludzka, Longyearbyen jest doskonałym miejscem do posmakowania ciemności i jej różnych postaci. Chociaż Svalbard podczas nocy polarnej może wydawać się odległy i niedostępny, liczne dostępne tu atrakcje i aktywności sprawiają, że jest to wyjątkowe miejsce do odwiedzenia. Turyści (niektórzy) odjeżdżają stąd z nowym zrozumieniem delikatności natury oraz z niezapomnianymi wspomnieniami.
Kontynuuj podróż:
